Dla osób interesujących się historią oraz dziejami średniowiecza idealną trasą jest Polski Szlak Krzyżowców. Prowadzi on przez wyjątkowo piękne pod względem krajobrazowym tereny Pojezierza Pomorskiego, zaś jego długość wynosi ponad 500 kilometrów. Ten szlak samochodowy prowadzi się miejsca ważne w dziejach Polski. To m. in. Cedynia, Chojna, Chojnice, Starogard Gdański oraz Malbork.
Jest to jeden z najmłodszych w Polsce szlaków tematycznych, którym turyści mogą wędrować od 2006 roku. Jego trasa pokrywa się mniej więcej z dawną Drogą Margrabiów. Szlak ten służył w okresie średniowiecza gościom zakonu krzyżackiego, którzy wędrowali do Prus z odległych Niemiec. Większość zabytków znajdujących się na tym szlaku wiąże się właśnie z zakonem krzyżackim.
Jedną z pierwszych miejscowości na tej trasie jest Cedynia, znana z bitwy stoczonej przez Mieszka I z Hodonem (saskim margrabią) w 972 roku. W czasach pierwszych Piastów Cedynia miała znaczenie wyjątkowe i była jednym z ważniejszych grodów strzegących przeprawę przez Odrę. Z zachowanych w Cedyni zabytków na uwagę zasługuje przede wszystkim XIII-wieczny kościół oraz zabytki pochodzące z wykopalisk archeologicznych.
Kolejna ważna miejscowość na trasie to Chojna. W średniowieczu była to potężna warownia związana z działalnością joannitów oraz templariuszów. Zachowały się tu mury obronne, wznoszone w XIII-XIV wieku oraz kościół należący w XIII stuleciu do joannitów.
Mało znaną miejscowością, za to obfitującą w ciekawe zabytki, jest Myślibórz. Tutejsza kapliczka Jerozolimska aż do XVI stulecia stanowiła ważne miejsce dla pielgrzymów. Drugą ważną kaplicą jest kaplica Świętego Ducha, służąca dzisiaj jako Muzeum Regionalne. W pobliżu Myśliborza warto zajrzeć do kościoła joannitów w Choszcznie. Tu, obok wspaniałych zabytków sakralnych, zachowały się również średniowieczne fortyfikacje.
Z dziejami templariuszy związana jest kolejna miejscowość na szlaku. To Czaplinek, w którym od XIII wieku funkcjonował gród obronny. Najpierw należał on do templariuszy, następnie przejęli go joannici.
Człuchów, przez który również prowadzi Polski Szlak Krzyżowców, również jest związany z zakonem rycerskim. Tu decydujące znaczenie mieli już Krzyżacy. Wzniesiony przez nich zamek w Człuchowie był niegdyś drugim pod względem wielkości obiektem tego typu na obecnych ziemiach polskich. Dziś jest to imponująca ruina, której największą atrakcją są zamkowe lochy. Kolejny obiekt na trasie również związany jest z Krzyżakami. To piękne miasto, którym od XIV wieku władali Krzyżacy. To właśnie im Chojnice zawdzięczają okazałą bazylikę Ścięcia św. Jana Chrzciciela.
Jednym z piękniejszych miast na trasie krzyżowców jest Starogard Szczeciński, związany z działalnością krzyżaków oraz joannitów. Do dziś zachowały się tu średniowieczne mury obronne oraz średniowieczna świątynia.
Trasę można zakończyć w Malborku, słynącym z największego obronnego zamku, jaki powstał w okresie średniowiecza. Jego budowa trwała dwa wieki, jednak efekt jest imponujący. Nie dziwi zatem, że Malbork służył samemu mistrzowi krzyżackiemu i pełnił rolę stolicy państwa zakonnego. Dziś zamek jest jedną z najważniejszych w Europie atrakcją turystyczną, zaś na organizowane tu imprezy ściągają tłumy.
